Zon en wind onlosmakelijk met elkaar verbonden

We beseffen het vaak niet, maar windenergie is het gevolg van zonne-energie. De warmte die de zon uitstraalt zorgt ervoor dat er temperatuurverschillen ontstaan waardoor de wind gaat waaien. Zon en wind zijn als zodanig onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Ook voor de energietransitie geldt dat zon en wind niet los van elkaar gezien kunnen worden. In de nacht schijnt de zon niet en in de winter maar erg weinig, op die momenten is er vaak wel wind, waardoor er bijna altijd duurzame energie opgewekt kan worden.

Het hele jaar door duurzame energie

Wanneer er even veel zonne-energie als windenergie opgewekt wordt kan door het hele jaar ongeveer een constant vermogen geleverd worden, waarbij in de winter dit met name uit windenergie bestaat en in de zomer voor een groot deel uit zonne-energie. Belangrijk om hierbij op te merken is het feit dat windenergie over het algemeen constanter aanwezig is dan zonne-energie. In de nacht valt de opwek van zonne-energie volledig weg, maar ook een paar wolken kunnen het vermogen met 80% laten afnemen. Dit maakt dat zonne-energie een stuk lastiger op het elektriciteitsnet in te passen is dan windenergie waar de fluctuaties minder groot en abrupt zijn.

Energie is meer dan alleen elektriciteit

Als gekeken wordt naar de opwek van duurzame energie gaat het meestal over elektriciteit, waarbij het verbruik over het hele jaar grotendeels gelijk blijft. In de winter verbruiken de huishoudens iets meer elektriciteit omdat we meer binnen zijn en eerder de lampen aan doen, maar deze verschillen zijn minimaal. Echter energie is meer dan alleen elektriciteit, ook warmte vormt een onderdeel van de energiemix. Wanneer we onze huizen niet meer met aardgas verwarmen, maar gebruik maken van oplossingen zoals warmtepompen en infraroodpanelen, is er in de winter veel meer energie nodig dan in de zomer. Onze elektriciteitsbehoefte in de winter kan hierdoor wel 6x hoger zijn dan in de zomermaanden. Hoe beter we onze huizen isoleren hoe kleiner deze verschillen, maar ook een zeer goed geïsoleerde woning met een warmtepomp verbruikt in de winter 4x meer energie dan in de zomer.

Extra windenergie in de winter

Wanneer bovenstaande verschil in energiebehoefte door de seizoenen heen meegenomen wordt in de energietransitie wordt duidelijk hoe belangrijk windenergie is als onderdeel van de energiemix. Want juist in de winter is er weinig zonne-energie voor handen en is onze energiebehoefte juist extra hoog. Alle extra zonne-energie in de zomer opslaan om te gebruiken in de winter zou de kosten voor verwarming in de winter extreem hoog maken. In de winter gebruik kunnen maken van goedkope windenergie houdt deze kosten voor verwarming laag, zeker als bewoners mee kunnen profiteren van lokaal opgewekte windenergie.

Een stabiel elektriciteitsnet zonder congesties

Zonne-energie en windenergie zijn ook op een letterlijke manier onlosmakelijke met elkaar verbonden, namelijk via het elektriciteitsnet. Voor de energietransitie zal extra geïnvesteerd moeten worden in zwaardere elektriciteitskabels om voldoende transportcapaciteit te hebben. Dergelijke kabels zijn zeer kostbaar en wil je als zodanig zo efficiënt mogelijk gebruiken. Een kabel die alleen in de zonnige maanden gebruikt wordt om elektriciteit te transporteren wordt voor een groot deel van de tijd niet gebruikt. Doormiddel van cable-sharing kan deze kabel zowel voor het transport van zonne-energie als windenergie gebruikt worden. Actief management van de zon- en windproductie helpt de netbeheerder in het voorkomen van congesties. Door deze aanpak wordt de beschikbare netcapaciteit zo maximaal mogelijk gebruikt en verdient deze investering zich makkelijker terug en blijven de transportkosten voor huishoudens beperkt.

De conclusie is dat we zowel in moeten zetten op zonne- als windenergie, waarbij we zelfs extra moeten durven investeren in windenergie omdat deze juist nodig is tijds de wintermaanden als onze energiebehoefte het grootst is. Zon en wind zijn dus echt onlosmakelijk met elkaar verbonden.